Tại sao hươu cao cổ có chiếc cổ dài

Những thay đổi về mặt di truyền giúp hươu cao cổ phát triển chiếc cổ dài hơn rất nhiều so với tổ tiên của chúng.

Hươu cao cổ có thể cao tới 6 m. Ảnh: Caters News.

Theo International Business Times, hươu cao cổ là một trong những loài động vật cao nhất thế giới. Chiều cao của cá thể trưởng thành khoảng 4-6 m, với cân nặng có thể lên tới 1,2 tấn. Tim của hươu cao cổ có tâm thất bên trái lớn, và con vật có huyết áp cao gấp đôi so với những loài động vật có vú khác. Điều này là do tim phải bơm máu lên cao 2 mét để giúp não hoạt động bình thường.

Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Communications hôm 17/5, các nhà khoa học so sánh bộ gene của hươu cao cổ với loài Okapi, họ hàng gần gũi nhất của chúng. Mục đích của nghiên cứu nhằm xác định những gene đặc biệt, liên quan đến nguồn gốc tiến hóa của hươu cao cổ và những tính trạng đặc biệt bao gồm chiếc cổ dài, khả năng chạy tốc độ cao (60 km/h), hệ thống tim mạch phức tạp.

"Quá trình tiến hóa tạo ra ngoại hình to lớn của hươu cao cổ cũng như biến đổi cơ thể giúp chúng chạy ở tốc độ cao và hoạt động tim mạch mạnh mẽ là bí ẩn đối với giới khoa học từ những năm 1800, khi Charles Darwin lần đầu tiên lý giải nguồn gốc tiến hóa của hươu cao cổ", Douglas Cavener, tác giả nghiên cứu tại Đại học Pennsylvania, Mỹ, cho biết.

Okapi là họ hàng gần gũi nhất với hươu cao cổ. Ảnh: Flickr .

Kết quả nghiên cứu cho thấy, hươu cao cổ và Okapi phát triển theo hai hướng khác nhau từ một tổ tiên chung cách đây 11-12 triệu năm. Các nhà khoa học cũng xác định được 70 gene của hươu cao cổ mang nhiều dấu hiệu thích nghi với môi trường sống. Một nửa trong số 70 gene này mã hóa thành các protein, từ đó tác động đến sự phát triển và chức năng sinh lý của hệ thống xương, tim mạch, hệ thần kinh.

Đặc điểm nổi bật nhất của hươu cao cổ là chiếc cổ và đôi chân rất dài. Nhưng hươu cao cổ cũng chỉ có số lượng xương cổ và xương chân giống như con người và nhiều loài động vật có vú khác. 

"Các xương chân và đốt sống cổ của hươu cao cổ đã tiến hóa rất nhiều để dài ra. Có ít nhất hai gene tham gia vào quá trình này, một gene xác định khu vực xương cần phát triển và gene khác kích thích xương tăng tưởng", Cavener nói.

Nhóm nghiên cứu xác định thành công các gene trên. Một trong số đó được gọi là gene FGFRL1, đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự phát triển, bắt đầu từ giai đoạn phôi thai cho đến giai đoạn xương dài ra, sau khi hươu cao cổ chào đời.

Xem thêm: Hươu cao cổ màu trắng quý hiếm trong tự nhiên

Lê Hùng