Đa số thành viên Chính phủ nhất trí cần bỏ Điều 292 Bộ luật Hình sự 2015

ictnews

Trong ngày làm việc thứ ba của phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 8/2016 diễn ra sáng nay, 1/9, đa số các thành viên Chính phủ đều nhất trí cần bỏ Điều 292 quy định “Tội kinh doanh dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông” của Bộ luật Hình sự năm 2015.

Thời gian vừa qua, cộng đồng doanh nghiệp ICT nước nhà lo ngại Điều 292 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về “Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông” sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển ngành (Ảnh minh họa)

Theo thông tin từ bản tin trưa ngày 1/9/2016 của  Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), trong phiên thứ ba của phiên họp thường kỳ tháng 8/2016 của Chính phủ diễn ra sáng nay (1/9), khi cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015, đa số ý kiến của các thành viên Chính phủ đều nhất trí cần bỏ Điều 292 quy định về “Tội cung cấp dịch vụ trái phép quan mạng máy tính, mạng viễn thông”.

Bản tin trưa của VTV cho biết, trước khi các thành viên Chính phủ thảo luận dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: 130 sai sót trong Bộ luật Hình sự năm 2015 là sai sót pháp lý hết sức nghiêm trọng khiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội phải xin ý kiến Quốc hội cho lùi thời gian có hiệu lực của Bộ luật này. Thủ tướng yêu cầu Ban soạn thảo là Bộ Tư pháp cũng như các Bộ chịu trách nhiệm soạn thảo các dự luật khác phải rút kinh nghiệm nghiêm túc từ sự cố này để không được phép lặp lại sai sót tương tự trong tương lai. Trên tinh thần đó, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát để phát hiện những sai sót ngoài 130 điểm đã được phát hiện để sửa ngay, tránh tình trạng lại phải tiếp tục sửa đổi Bộ luật Hình sự sau 1 vài năm thi hành.

Đáng chú ý,  bản tin trưa ngày 1/9 của VTV cũng cho hay, tại phiên họp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cùng lãnh đạo các Bộ, kể cả Bộ Công an và Bộ TT&TT cùng đại diện các cơ quan tư pháp đều có cùng quan điểm bỏ Điều 292 quy định về “Tội cung cấp dịch vụ trái phép qua mạng máy tính, mạng viễn thông”.

Bởi lẽ, Bộ luật Hình sự 2015 đã bỏ tội cố ý làm trái quy định của nhà nước và tội kinh doanh trái phép để đưa vào các quy định khác nên nếu quy định tội kinh doanh trái phép trên mạng là không phù hợp. Hơn nữa, trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện có đến 267 nghề nhưng tại sao Điều 292 lại quy định nếu thực hiện qua mạng thì bị xử lý hình sự, còn nếu không thực hiện qua mạng thì không bị xử lý hình sự. Do vậy cần phải quy định tội danh này sang các quy định về tội danh khác.

Theo thông tin từ Cổng thông tin điện tử Chính phủ, tại cuộc họp cho ý kiến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự 2015 diễn ra sáng 1/9, Bộ trưởng Bộ  TT&TT Trương Minh Tuấn đã cho biết, việc quy định tội danh này ảnh hưởng đến cộng đồng khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin và viễn thông. Mạng máy tính và viễn thông là công cụ kinh doanh của đa số doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam trong hầu hết các lĩnh vực. Theo quy định thì phần lớn các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên mạng Internet và do có tương tác giữa những người sử dụng với nhau nên được coi là mạng xã hội. Với điều kiện như hiện nay, các doanh nghiệp khởi nghiệp khó đáp ứng được điều kiện kinh doanh mạng xã hội mà trong quá trình khởi nghiệp thì phải thử nghiệm để hoàn thiện mô hình kinh doanh và nếu thử nghiệm thành công với lợi nhuận trên 50 triệu đồng hay có doanh thu trên 500 triệu đồng thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự như quy định tại Điều 292 là không hợp lý.

Bộ luật Hình sự năm 2015 được Quốc hội khóa XIII thông qua tại Kỳ họp thứ 10 tổ chức vào tháng 11/2015, đã được công bố và thời điểm bộ luật này có hiệu lực là từ ngày 1/7/2016. Tuy nhiên, vào ngày 29/6/2016, Quốc hội khóa XIII đã ra Nghị quyết 144 về việc lùi hiệu lực của Bộ luật Hình sự năm 2015 và 3 đạo luật liên quan. Quốc hội cũng đã quyết nghị bổ sung Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 và dự kiến trình Quốc hội khoá XIV tại kỳ họp thứ hai. Nghị quyết nêu rõ: Lùi hiệu lực thi hành 4 bộ luật trên từ ngày 1/7/2016 đến ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự có hiệu lực thi hành, trừ một số quy định có lợi cho người phạm tội.

Riêng với Điều 292 về “Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông” tại Điều 292 của Bộ luật Hình sự năm 2015, thời gian vừa qua, quy định tại điều luật này đã khiến cho nhiều cá nhân, doanh nghiệp trong lĩnh vực CNTT, viễn thông, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp trong các lĩnh vực này băn khoăn, lo lắng, hoang mang.

Đơn cử như, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) đã nhấn mạnh, nếu thực thi vào thực tiễn, Điều 292 của Bộ luật Hình sự 2015 sẽ gây ra những hệ lụy nghiêm trọng như: không chỉ đặt các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực CNTT mà còn đặt mọi doanh nghiệp hoạt động trong các ngành nghề kinh doanh có điều kiện vào nguy cơ bị hình sự hoá, gây tác động cản trở hoạt động đổi mới sáng tạo, kìm hãm hoạt động khởi nghiệp công nghệ, phá hỏng những nỗ lực hiện nay của Đảng, Chính phủ và cộng đồng xã hội trong việc xây dựng Việt Nam trở thành một quốc gia khởi nghiệp; ảnh hưởng xấu đến hình ảnh môi trường kinh doanh và thu hút đầu tư của Việt Nam đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ CNTT; làm suy giảm năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp và cả nền kinh tế so với các quốc gia khác trong khu vực…

Đầu tháng 8/2016, Bộ Tư pháp - cơ quan chủ trì xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 đã xây dựng xong dự thảo Luật này và đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ (moj.gov.vn) để lấy ý kiến của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp nhằm tiếp tục hoàn thiện trước khi trình Chính phủ tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2016.

Trong dự thảo tờ trình Thủ tướng Chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015, đối với Điều 292 Bộ luật Hình sự 2015 quy định “Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông” Bộ Tư pháp cũng đã cho biết, việc sửa đổi, bổ sung Điều 292 Bộ luật Hình sự 2015 là 1 trong 4 vấn đề hiện vẫn còn có ý kiến khác nhau mà Bộ này xin ý kiến Chính phủ.

Cụ thể, loại ý kiến thứ nhất cho rằng BLHS cần có quy định tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông nhằm góp phần tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng, lành mạnh trên mạng; bảo vệ những người làm ăn chân chính, đúng pháp luật, xử lý nghiêm những người cố tình vi phạm pháp luật và thu lời bất chính lớn từ việc vi phạm đó; góp phần tăng cường sự quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, quy định của Điều 292 BLHS 2015 có phạm vi tương đối rộng và các từ ngữ sử dụng trong điều luật chưa thật sự phù hợp với các quy định liên quan của pháp luật chuyên ngành; do vậy cần phải sửa đổi, bổ sung theo hướng thu hẹp một cách hợp lý phạm vi xử lý hình sự về tội danh này, đồng thời điều chỉnh các quy định cụ thể trong điều luật cho phù hợp.

Loại ý kiến thứ hai nhận định cần bỏ hoàn toàn tội danh quy định tại Điều 292 BLHS 2015 vì cho rằng, BLHS đã bỏ tội danh kinh doanh trái phép nhưng Điều 292 lại quy định tội “kinh doanh trái phép trên mạng”. Như vậy là không phù hợp. Hơn nữa, trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện có đến 267 ngành nghề nhưng Điều 292 chỉ quy định xử lý hình sự đối với một số ngành nghề trong số đó. Thêm vào đó, cũng những lĩnh vực kinh doanh nêu tại Điều 292 nếu thực hiện qua mạng thì bị xử lý hình sự còn nếu không thực hiện qua mạng thì không bị xử lý hình sự. Như vậy là có sự bất bình đẳng.

Dự kiến, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015 sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV diễn ra vào tháng 10/2016 tới.

M.T

Tương tác trực tiếp với ICTnews trên Facebook