'Quy luật 5 giây' sai lầm về thực phẩm nhiễm khuẩn

Nhiều người tin rằng thức ăn rơi xuống đất và được nhặt lên trong vòng 5 giây thì vẫn có thể ăn được, nhưng một nghiên cứu gần đây phủ nhận điều này.

Vi khuẩn có thể bám lên đồ ăn trong chưa đầy 5 giây. Ảnh: Lori Adamski Peek.

Theo Science Alert, sau khi tiến hành nhiều thí nghiệm, nhóm nghiên cứu trường Đại học Rutgers, New Jersey, Hoa Kỳ tiết lộ sự thật về "quy luật 5 giây" trong báo cáo đăng trên tạp chí Applied and Environmental Microbiology hôm 2/9.

"Chúng tôi quyết định nghiên cứu vấn đề này vì đây là một quan niệm phổ biến. Đề tài có vẻ bình thường nhưng chúng tôi muốn đưa ra kết luận trên cơ sở khoa học", Donald Schaffner, giáo sư và chuyên gia khoa học thực phẩm, chia sẻ.

"Quy luật 5 giây" cho rằng khi thức ăn rơi xuống đất, nếu được nhặt lên nhanh chóng thì nó vẫn có thể sử dụng an toàn bởi vi khuẩn cần thời gian để di chuyển. Tuy nhiên, bằng cách xét nghiệm nhiều loại thức ăn rơi trên những bề mặt khác nhau để tính tốc độ lây lan của vi khuẩn, nhóm nghiên cứu phát hiện chúng có thể bám vào đồ ăn trong chưa đầy một giây.

Nhóm nghiên cứu thử nghiệm trên bốn loại bề mặt khác nhau: thép không gỉ, gạch men, gỗ và thảm. Họ nuôi vi khuẩn Enterobacter aerogenes, loại vi khuẩn an toàn, không gây bệnh, có họ với vi khuẩn Salmonella, trong phòng thí nghiệm và phủ lên các bề mặt. Sau đó, nhiều loại thức ăn như dưa hấu, bánh mì, bánh mì bơ, kẹo dẻo được thả lên các bề mặt này trong khoảng thời gian 1 giây, 5 giây, 30 giây và 300 giây.

Nhóm nghiên cứu thực hiện 128 cuộc thí nghiệm khác nhau lặp lại trong 20 lần, tổng cộng là 2.560 phép đo để phân tích mức độ nhiễm khuẩn của từng mẫu thực phẩm. Kết quả cho thấy vi khuẩn lây lan lên thức ăn ngay lập tức chứ không cần đến 5 giây. Nhân tố lớn nhất liên quan tới sự truyền nhiễm vi khuẩn là độ ẩm của thức ăn, kế đó là loại bề mặt nó rơi xuống. Thời gian thực phẩm ở trên bề mặt càng lâu, vi khuẩn bám càng nhiều.

"Vi khuẩn không có chân, chúng di chuyển nhờ hơi nước. Thực phẩm càng ướt thì càng dễ nhiễm khuẩn. Ngoài ra, thời gian tiếp xúc kéo dài làm tăng lượng vi khuẩn bám vào thức ăn", Schaffner giải thích.

Nhóm nghiên cứu cho biết dù thức ăn nhiễm khuẩn nhiều hơn trong thời gian dài nhưng trong vòng 5 giây, vi khuẩn vẫn có thể bám lên thực phẩm, đặc biệt là những thực phẩm ướt, dính như kẹo hay dưa hấu. Đây là những thực phẩm có mức độ nhiễm khuẩn cao nhất trong các thí nghiệm.  

"Quy luật 5 giây là một sự đơn giản hóa thái quá về điều thực sự xảy ra khi vi khuẩn bám từ bề mặt sang thức ăn. Chúng có thể truyền nhiễm ngay lập tức", Schaffner khẳng định.

Điều thú vị là thức ăn rơi trên thảm an toàn nhất so với các bề mặt khác do cấu tạo của thảm làm giảm tối đa sự tiếp xúc với thực phẩm. 

Xem thêm: Nhà vi khuẩn học điểm danh nơi bẩn nhất trong nhà

Hiền Anh